चिनी र मलको वर्षेनी अभाव

भदौ १८, मुलुकले कृषि उत्पादनका लागि आवश्यक र कृषि उपजबाटै उत्पादन हुने सेता दानाको दुःख धेरै भइसक्यो तर पनि तिनको स्थायी समाधान हुन सकेको छैन । कृषि उत्पादनका लागि आवश्यक पर्ने रासायनिक मल र कृषि उत्पादन चिनीको समस्या दीर्घ रोगजस्तै बनेको छ । दुवै सेता दानाका रूपमा छन् तर तिनमा कालोधन्दा पनि हुने गर्दछ ।

धान रोप्ने बेलामा आवश्यक रासायनिक मल समयमा आपूर्ति नहुँदा देशले पैँचो माग्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ र त्यसका लागि प्रधानमन्त्री स्तरबाट नै पहल गर्नुपरेको छ । नेपालमा रासायनिक मल उत्पादन गर्ने कारखाना स्थापना गर्ने सोच नै राज्यले बनाएको छैन । तर नेपालमा कारखाना रहेका चिनी मिल र तिनबाट सिर्जित समस्याबाट किसान अर्को मारमा पर्ने गरेका छन् ।

Advertisement

त्यसको असर समग्र उपभोक्तामा पनि पर्दछ र चाडबाडका बेला चिनी धेरैको अनियमित कमाइको माध्यम पनि बन्ने गरेको छ । यी समस्या बर्सेनि दोहोरिने गर्दछन् । यस वर्ष पनि मलको समस्या चरम छ, चिनीको चर्कने देखिँदै छ ।

चाडबाडमा चिनीको समस्या

हिजो इन्द्रजात्रा सकियो र आज सोह्र श्राद्ध सुरु भयो अर्थात् अधिकांश नेपाली क्रमशः चाडबाडमा प्रवेश गर्दैछन् । यस्तैमा चिनीको मूल्य मनपरी हुन थालेको छ । चिनीको अभाव देखाउँदै व्यापारीले महँगोमा बेच्न थालेका छन् । यो चाडबाड आउन लाग्दाको नियमित प्रक्रियाजस्तै हो ।

एक महिनाअघि सम्म प्रतिकेजी ८० रुपियाँ खुद्रा मूल्यमा किनबेच भएको चिनी अहिले बढेर ९०–९५ रुपियाँ पुगेको छ । चिनी उद्योगीले कृत्रिम अभाव गराएर मूल्य वृद्धि गराएको आरोप सरोकारवालाले लगाइरहेका छन् । स्वदेशी चिनी उद्योग र साल्ट्र टे«डिङ कर्पाेरेसनले चिनीको मौज्दात सकिएको बताएपछि बजारमा एक्कासि मूल्य बढेको हो ।