राष्ट्रिय जनगणनामा जाति र पुर्खाकाे भाषा/मातृभाषाकाे महलमा याक्थुङ वा लिम्बू के लेख्ने भन्ने जाे विभाजित बहस छ, राज्य गुमाएका, हेपिएका, थिचिएका समुदायकाे दुर्भाग्य यहि हाे । जित्नेले गिजाेलिदिएकाे/राेपिदिएकाे पहिचानकाे दलदलमा झगडा गरिरहेका मनुवाहरु हाै । अब लिम्बू नै किन लेख्नुपर्ने ? वा याक्थुङ नै उल्लेख गर्नुपर्ने किन ? काे हाे याक्थुङ वा लिम्बु समुदाय ?…
आज भन्दा करिब ५ पुस्ता अघि वा झन्डै १२५ बर्ष भन्दा अघि यानेकी वि.सं. १९४९-५० साल तिरको कुरा हो । याक्थुङ जातिको धेरै थरहरुमध्ये साम्साम्बुङ तबेबुङ थरको मुख्य थाक थलो खेबेङ गाउँको सिरानमा युकहाङ तबेबुङको जन्म भएको थियो । त्यस स्थानलाई अहिले फलाटे भनेर पनि चिनिन्छ। उहाँ युमा माङ्को साम उत्रिनु भएको युमा हुनुहुन्थ्यो ।…
सामाजिक आन्दोलनकाे महत्त्व हामीले, ‘ब्ल्याक लाइभस् म्याटर’ काे सफलतासँगै आँकलन गर्न थाल्यौं । समग्रमा, देश र समुदायका विकसित रूपहरू सामाजिक आन्दोलनले निर्माण गरेकाे हुन्छ । याक्थुङ् समुदायको विकसित अवस्थाकाे अनुमान, यहाँ चलेका सामाजिक आन्दोलनले निर्धारण गर्छ । आदिवासीहरूकाे अवस्था पनि माैलिक आन्दोलनको उत्पादन र वितरणले निर्धारण गर्छ । तर, कस्मेटिम आन्दोलनहरूले, प्रचारात्मक काम मात्रै गर्छ…
कैलाश पर्वतको दक्षिण फेदिमा कुनै समय मष्ट महाराजको राज्य थियो । मष्ट महाराजको राज्यमा सबैको हेरचाहाँ मष्ट स्वयमले गर्नु हुन्थ्यो। कसैले पनि आफ्नो राज्यमा दुःख नपाउन भन्ने चाहना उहाँको थियो । आफ्ना पाली, प्रजाहरुले दुःख पाएको उहाँलाई मन पर्दैन थियो...
हिन्दुस्थानमा गान्धीले संचालन गरेको भारतछोड आन्दोलन राष्ट्रियताको थियो । प्रकारान्त्ररणमा हिन्दुस्थान भारत, पाकिस्थान र बंगलादेश तीन टुक्रामा विभाजित भयो । निश्चय नै सिक्किमका लेन्डुपभन्दा राजा चोग्याल चलाख र राष्ट्रवादी थिए । तर बहुसंख्यामा रहेका नेपाली भाषी र लेप्चाहरुलाई बेवास्ता गरेकै...
(यतिबेला याक्थुङ लिम्बु समुदायमा लिपिको नाममाथि तीव्र बहस र विवाद भइरहेको छ । यसै सेरोफेरोमा लिपिबारे भिन्न भिन्न मतहरू प्रस्तुत गर्ने क्रममा लिपिका प्रचारक एवम् युवा अभियन्ता अभिषेक नेम्वाङको विचार प्रस्तुत गरेका छौँ । सं) आज हामीले प्रयोग गरिरहेको यो...
हिन्दू समाजमा सत्य, त्रेता, द्वापर र कलि गरी चार युगको मान्यता छ। चार युगको अवधारणाले बुद्ध र बौद्धसँग कुनै सम्बन्ध राख्दैन। प्राचीन पाली बौद्ध साहित्यमा तीन वेदको उल्लेख भए पनि युगको अवधारणा कतै भेटिँदैन। समयक्रममा १६औं/१७औं शताब्दीतिर कतिपय बौद्ध साहित्यमा...
याक्थुङ लिम्वुहरुले प्रयोग गर्दै आएको लिपिलाई सिरिजंगा लिपि भनिन्छ । यो लिपिलाई याक्थुङहरुले चलाएर वचाएर ल्याएकोले याक्थुङ लिपि, लिम्बु लिपि पनि भनिन्छ । त्यस्तै प्राचीनकालमा तागेरानिङवाफुमाङले येत्हाङहरुलाई दिएकोले माङसक् लिपि, येत्हाङहरुले चलाएकोले येत्हाङ लिपि पनि भनिन्छ । यो लिपी राज्यको...
बिनोद मोक्तान एक समयमा आपनो साम्राज्यमा सुर्यास्त नहुने देश भनेर चिनिएको संयुक्त अधिराज्य बेलायतसंग नेपालको दौत्य सम्बन्ध सुरु भएको पनि दुई सय बर्ष नाघिसकेको छ। दौत्य सम्बन्धपछि थोरै संख्यामा नेपालीहरु बेलायतमा बसोबास गर्न थाले पनि सन् १९९० को दशक पछि...
विविध कारणले विदेशमा आइपुगेका र मातृभूमिप्रति अटल माया र चिन्ता भएकाले नै हामी एनआरएनएमा गोलबद्ध भएका हौं । विश्वभर फैलिएको एनआरएनए र यसको उद्गमस्थल बेलायतबीच अझ विशेष सम्बन्ध छ । बेलायतवासी नेपालीहरुका लागि यो संस्था अझ महत्वपूर्ण छ अनि यसबीचमा...
